Czym jest Zespół Przewlekłego Zmęczenia?
Zespół Przewlekłego Zmęczenia (ang. Chronic Fatigue Syndrome, CFS), to złożone, wieloczynnikowe zaburzenie charakteryzujące się przewlekłym, intensywnym zmęczeniem niewytłumaczalnym innymi schorzeniami. Zmęczenie to nie ustępuje po odpoczynku i znacząco wpływa na codzienne funkcjonowanie. CFS często współwystępuje z innymi objawami, takimi jak:
- Problemy z pamięcią i koncentracją (tzw. „mgła mózgowa”),
- Bóle mięśniowe i stawowe,
- Zaburzenia snu,
- Bóle głowy,
- Pogorszenie samopoczucia po wysiłku fizycznym lub umysłowym (PEM),
- Objawy grypopodobne, takie jak bóle gardła i powiększenie węzłów chłonnych.
Jak się diagnozuje Zespół Przewlekłego Zmęczenia?
Diagnoza CFS opiera się na wykluczeniu innych przyczyn przewlekłego zmęczenia oraz spełnieniu określonych kryteriów diagnostycznych, takich jak te opracowane przez CDC (Centers for Disease Control and Prevention). Kryteria te uwzględniają:
1. Utrzymujące się przez co najmniej 6 miesięcy zmęczenie, które:
- Nie wynika z nadmiernego wysiłku,
- Nie ustępuje mimo odpoczynku,
- Znacząco ogranicza codzienną aktywność.
2. Obecność co najmniej 4 spośród objawów towarzyszących, takich jak: bóle gardła, bóle stawów, bóle mięśni, niewyjaśniona gorączka itp.
Ponieważ nie istnieją jednoznaczne testy laboratoryjne potwierdzające diagnozę, proces diagnostyczny jest złożony i wymaga współpracy interdyscyplinarnej.
Metody leczenia Zespołu Przewlekłego Zmęczenia
CFS jest chorobą, która nie ma jednoznacznie ustalonej przyczyny ani skutecznego leczenia przyczynowego. Terapia skupia się na łagodzeniu objawów i poprawie jakości życia pacjenta.
1. Psychoterapia:
- Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) – pomaga w radzeniu sobie z trudnościami emocjonalnymi i zmianą negatywnych wzorców myślenia.
2. Stopniowana terapia wysiłkowa (GET):
- Program dostosowanych ćwiczeń fizycznych w celu poprawy kondycji i tolerancji wysiłku, chociaż jest ona przedmiotem kontrowersji.
3. Farmakoterapia:
- Leki przeciwdepresyjne (w celu łagodzenia zaburzeń snu i nastroju),
- Leki przeciwbólowe,
- Środki wspierające regulację snu.
4. Wsparcie dietetyczne:
- Unikanie pokarmów nasilających objawy i uzupełnianie ewentualnych niedoborów.
Zespół interdyscyplinarny: Kluczowe jest zaangażowanie lekarzy różnych specjalności (neurologów, immunologów, psychiatrów) oraz psychologów, fizjoterapeutów i dietetyków.
Literatura:
- Wilk, M., & Łoza, B. (2018). Zespół przewlekłego zmęczenia. Neuropsychiatria. Przegląd kliniczny, 10(1), 12-17.
- Kopacz, T. (2014). Zespół przewlekłego zmęczenia jako problem terapeutyczny. Sztuka leczenia, 3, 4, 45-54.
- Afari, N., & Buchwald, D. (2003). Chronic Fatigue Syndrome: A Review. American Journal of Psychiatry.
- Jason, L. A., & Sunnquist, M. (2018). Chronic Fatigue Syndrome: Advances in Diagnosis, Treatment, and Management. Springer.
Jeżeli chcesz umówić się na konsultację, zajrzyj do zakładki “umów się”
