Chirurgiczne leczenie otyłości, znane również jako operacja bariatryczna, jest uznawane za skuteczną metodę leczenia otyłości, zwłaszcza w przypadkach, gdy inne metody zawiodły. Jednak sama operacja to nie wszystko, kluczowym elementem jest wsparcie psychologiczne, które odgrywa istotną rolę na każdym etapie procesu. Psycholog nie tylko przygotowuje pacjenta do operacji, ale również wspiera go w okresie pooperacyjnym, pomagając w adaptacji do nowego stylu życia.
Warto pamiętać o tym, że chirurgiczne leczenie otyłości powoduje anatomiczne zmiany w działaniu układu pokarmowego, ale nie wpływa na zmianę zachowań i nawyków żywieniowych pacjenta – min., dlatego zaangażowanie w proces psychologa jest tak istotne.
W chirurgicznym leczeniu otyłości możemy wyróżnić trzy etapy, w których psycholog będzie miał konkretne zadania:
Etap 1: Kwalifikacja do operacji
Zadaniem psychologa jest poznanie historii pacjenta, jego funkcjonowania i dotychczasowej historii leczenia a także ocena ryzyka czynników, które mogłyby negatywnie wpłynąć na późniejsze funkcjonowanie. Psycholog ocenia również stan psychofizyczny pacjenta, diagnozuje (jeśli są lub były) zaburzenia odżywiania, depresję, zaburzenia lękowe czy też inne trudności natury psychicznej. Rozmawia z pacjentem o planowanej operacji i zmianach jakie ta operacja spowoduje – celem jest zweryfikowanie motywacji, gotowości pacjenta oraz świadomości zmian, które będą miały miejsce po operacji. Wszystko po to, aby pacjent podjął świadomą zgodę na operację i zmianę stylu życia.
Etap 2: Przygotowanie do operacji
Na tym etapie jednym z zadań psychologa jest psychoedukacja. Pacjent musi być świadomy, że operacja nie jest „magiczną pigułką”, która rozwiąże wszystkie problemy związane z otyłością. Na etapie przygotowanie do operacji psycholog pomaga również pacjentowi radzić sobie z trudnymi emocjami, przygotowując go do nadchodzących zmian. Uczy pacjenta zdrowych strategii radzenia sobie ze stresem, wzmacnia mocne strony, wspiera w podtrzymaniu i budowaniu motywacji. Zadaniem psychologa jest na tym etapie również praca nad zmianą sposobu myślenia pacjenta oraz zrozumieniem przez niego mechanizmów, które przyczyniły się do rozwoju otyłości.
Etap 3: Opieka pooperacyjna
Na tym etapie psycholog pomaga pacjentowi w adaptacji do nowych nawyków żywieniowych, monitorując jego postępy i oferując wsparcie w trudnych momentach. Pomoc psychologiczna obejmuje także dalszą pracę nad utrzymaniem motywacji i wyznaczaniem realistycznych celów. Psycholog pomaga również w radzeniu sobie z trudnymi emocjami, które po operacji mogą towarzyszyć pacjentowi. Bardzo istotnym zadaniem psychologa w opiece pooperacyjnej jest kwestia zapobiegania nawrotom. Psycholog pomaga pacjentowi przewidywać ryzyka, uczy radzenia sobie z pojawiającymi się trudnościami, pracuje z pacjentem nad rozwijaniem długoterminowych strategii utrzymania zdrowego stylu życia, co jest niezbędne dla trwałego sukcesu.
Źródła:
- Sekuła, M., & Paśnik, K. (2017). Rola psychologa w chirurgicznym leczeniu otyłości olbrzymiej.
- Karasu, S. R. (2013). Psychotherapy-lite: obesity and the role of the mental health practitioner. American journal of psychotherapy, 67(1), 3-22.
- Pietrzykowska, E. W. E. L. I. N. A., & Wierusz-Wysocka, B. O. G. N. A. (2008). Psychologiczne aspekty nadwagi, otyłości i odchudzania się. Pol. Merk. Lek, 24(143), 472.
- Bąk-Sosnowska, M. (2009). Miejsce psychologa w leczeniu otylosci. In Forum Medycyny Rodzinnej (Vol. 3, No. 4, pp. 297-303).
- Bąk-Sosnowska, M. (2011). Psychokorekcja w leczeniu otyłości—wskazówki praktyczne. In Forum Zaburzeń Metabolicznych (Vol. 2, No. 2, pp. 95-101).
- Karasu, S. R. (2013). Psychotherapy-lite: obesity and the role of the mental health
Jeśli przygotowujesz się do operacji bariatrycznej i jesteś zainteresowany/a opieką psychologiczną, to zapraszam do kontaktu w celu umówienia się na spotkanie online: m.dzienisiewicz@psychoonkolog.eu
