W leczeniu przewlekłego bólu stosuje się leczenie farmakologiczne, chirurgiczne oraz metody wspomagające w tym terapię poznawczo – behawioralną (CBT). Terapia poznawczo-behawioralna jest jedną z najczęściej stosowanych metod leczenia przewlekłego bólu. CBT koncentruje się na zmianie negatywnych wzorców myślenia i zachowania, które mogą nasilać odczuwanie bólu.
Celem terapii jest min.:
- Zmniejszenie intensywności bólu
Jednym z podstawowych celów terapii poznawczo – behawioralnej jest zmniejszenie odczuwanej intensywności bólu. Odbywa się to poprzez naukę technik relaksacyjnych i restrukturyzację poznawczą, pacjenci mogą nauczyć się radzić sobie z bólem w sposób, który zmniejsza jego subiektywną intensywność.
- Zmiana negatywnych wzorców myślenia
Techniki terapii poznawczo – behawioralnej pomagają w zmianie negatywnych myśli i przekonań, które mogą nasilać odczuwanie bólu. Pacjenci uczą się identyfikować i zmieniać myśli katastroficzne oraz zastępować je bardziej adaptacyjnymi przekonaniami, co pomaga w zmniejszeniu stresu i lęku związanego z bólem.
- Poprawa codziennego funkcjonowania
Terapia poznawczo – behawioralna pomaga pacjentom w odzyskaniu kontroli nad codziennym życiem, ucząc ich jak planować i realizować aktywności, aby nie nasilać dolegliwości bólowych. Wprowadzenie regularnych ćwiczeń fizycznych i technik radzenia sobie z bólem ma na celu poprawę ogólnego funkcjonowania i jakości życia.
- Poprawa umiejętności radzenia sobie z bólem
Terapia uczy pacjentów różnych technik radzenia sobie z bólem, takich jak np. mindfulness, czy progresywne rozluźnianie mięśni. Te umiejętności pomagają w lepszym radzeniu sobie z bólem i redukcji jego wpływu na codzienne życie.
- Leczenie współistniejących zaburzeń
Terapia poznawczo – behawioralna jest metodą leczenia zaburzeń psychicznych. U pacjentów z przewlekłym bólem często współwystępuje depresja i zaburzenia lękowe. Zaopiekowanie się tymi trudnościami może prowadzić do lepszego radzenia sobie z bólem i poprawy jakości życia.
- Psychoedukacja
Terapia poznawczo – behawioralna jest metodą leczenia zaburzeń psychicznych. U pacjentów z przewlekłym bólem często współwystępuje depresja i zaburzenia lękowe. Zaopiekowanie się tymi trudnościami może prowadzić do lepszego radzenia sobie z bólem i poprawy jakości życia.
Terapia poznawczo-behawioralna przewlekłego bólu ma na celu nie tylko zmniejszenie odczuwania bólu, ale również poprawę jakości życia pacjentów poprzez zmianę negatywnych wzorców myślenia, wprowadzenie zdrowych nawyków i poprawę ogólnego funkcjonowania. Dzięki zróżnicowanym technikom i indywidualnemu podejściu, CBT stanowi kompleksowe wsparcie w leczeniu przewlekłego bólu.
W zależności od wybranego sposobu pracy terapia poznawczo – behawioralna przewlekłego bólu może trwać około 10 – 12 sesji terapeutycznych (może to również być więcej lub mniej – zależy to od min. tego czy są jakieś współistniejące trudności i jakie konkretnie cele terapii będzie chciał osiągnąć pacjent).
Źródła:
- Otis J.D., Przewlekły ból. Terapia poznawczo – behawioralna, (Podręcznik terapeuty, Poradnik dla pacjenta), GWP 2018
- Kuty – Pachecka M., Trzebińska M., Ból przewlekły – definicje, modele i terapia poznawczo – behawioralna, Psychiatria i Psychologia Kliniczna 2018, 18 (1), p. 41-48
- Ziółkowska A.M., Trusz S., Babel P., Techniki terapii behawioralnej bólu przewlekłego i ich skuteczność w świetle wyników metaanaliz, Postępy psychiatrii i neurologii 23 (2014) 10-16
- Domżał T.M., Ból przewlekły – problemy kliniczne i terapeutyczne, Polski Przegląd Neurologiczny 2008; 4 (1): 1-8
- red. Leppert W., Majkowicz M., Ból przewlekły. Ujęcie kliniczne i psychologiczne, PZWL 2018
